Dziecko w wieku przedszkolnym jest ciekawe świata, interesuje się wszystkim, co go otacza. Ciągle zadaje pytania – po co?, dlaczego?, co to jest? Warto wykorzystać ten okres w życiu dziecka na zaspokojenie jego ciekawości otaczającym światem. Bardzo pomocne w tym względzie mogą być spacery i wycieczki.
Spacery – to piesze pokonywanie krótkich odcinków np. na pocztę, do parku
Wycieczki – to pokonywanie dłuższych odcinków, zwykle przy pomocy środków lokomocji (samochodu, autobusu, tramwaju). Wycieczka może być do miasta, do teatru, do lasu, poza miasto.
Spacery i wycieczki mają dla dziecka znaczenie:
- Poznawcze – zapoznają dzieci z najbliższą okolicą – osiedlem, dzielnicą, miastem, w którym mieszka dziecko. Podczas spacerów, wycieczek można poznać różne obiekty, instytucje, np. poczta, policja, straż. Warto zabrać dziecko do różnych punktów usługowych – do fryzjera, szewca, zegarmistrza. Dzięki tym wizytom dziecko pozna różne zawody, sposób wykonywania danej pracy, narzędzia oraz przydatność danego zawodu dla ludzi.
- Emocjonalne – każdy spacer, wycieczka wyzwala pozytywne emocje – radość, zadowolenie, ciekawość. Dziecko cieszy się z kontaktu z kolegami, mamą, tatą czy starszym rodzeństwem, czuje się kochane i potrzebne. W ten sposób dzieci integrują się w grupie przedszkolnej, wzmacnia się więź emocjonalna z rodziną.
- Społeczne – dziecko poznaje właściwe wzorce zachowań. Uczy się jak należy się zachowywać w środkach lokomocji, w muzeum (jesteśmy cicho, nie dotykamy eksponatów), w parku (nie niszczymy przyrody, nie depczemy trawników, nie zrywamy kwiatów, bawimy się zgodnie, pożyczamy sobie zabawki, ustępujemy miejsca na huśtawce, zjeżdżalni).
- Estetyczne – kształcą wrażliwość młodego człowieka na piękno i sztukę. Będą to: oglądanie wystaw, wizyty w muzeum, słuchanie koncertów muzycznych, oglądanie przedstawień w teatrze. Wizyta w teatrze jest dla dziecka czymś niepowtarzalnym. Sama wyprawa, odpowiedni strój (odświętny), nastrój w teatrze sprawiają, że wycieczka staje się wyjątkowa.
- Zdrowotne – spacery, wycieczki do parku, do lasu są wspaniałą okazją do uprawiania ćwiczeń fizycznych. Dzieci bardzo lubią: biegi, skoki, wspinanie się, przeskakiwanie przez przeszkody.
Wycieczki i spacery:
- są receptą „na nudę”, dostarczają pomysłów na sposoby spędzania wolnego czasu
- przyczyniają się do rozwoju: mowy, myślenia, spostrzeżeń
- organizowane w różnych porach roku hartują organizm
- wyrabiają nawyki (organizowanie, planowanie)
- zachęcają do ćwiczeń fizycznych, które będą kontynuowane w życiu dorosłym.
Organizując wycieczki, spacery należy:
- dobrze je zaplanować (ustalamy: gdzie idziemy?, po co?, co chcemy zobaczyć?, jaką trasą będziemy szli, jechali?, kiedy wyruszamy?, kiedy wracamy?)
- mieć na to czas. Wycieczki powinny odbywać się w atmosferze pokoju, radości, nie może być pośpiechu, zdenerwowania.
- zabrać ze sobą jedzenie, picie, parasolkę – jeśli pogoda jest niepewna.
Ważnym czynnikiem wychowawczym jest możliwość świadomego ustosunkowania się do piękna przyrody, udostępnienia dzieciom pewnych wrażeń natury estetycznej, które dają radość i których przeżywanie wzbogaca ich psychikę. Wycieczki wszelkiego typu, nie tylko przyrodnicze, dają mnóstwo sposobności do rozwijania u wychowanków właściwego stosunku do przyrody. Nigdzie hasła ochrony przyrody nie są tak żywe, jak na wycieczce. Wycieczka nasuwa mnóstwo okazji, by hasła i przepisy o ochronie przyrody znalazły swój wyraz w zachowaniu dzieci i ich działaniu.
Każda dobrze zorganizowana wycieczka ma duże walory wychowawcze i poznawcze. Umożliwia ona dzieciom zdobycie dokładnych wyobrażeń o życiu przyrody i ludzi w bliższym i dalszym środowisku, o dziełach sztuki, przyrody i techniki, dostarcza im głębokich, niezapomnianych przeżyć, wzbudza miłość do kraju rodzinnego, miłość do piękna, rozwija zdolność obserwacji, inicjatywę i samodzielność, przyczynia się do kształtowania trwalszych przekonań .
Wycieczki i spacery są źródłem radości, zadowolenia dziecka. Kształtują jego procesy psychiczne – myślenie, pamięć, spostrzeżenia. Dzięki nim w sposób bezpośredni dziecko poznaje otaczający je świat, warto więc organizować je jak najczęściej.